Horyzontalne wymiary edukacji globalnej
Wytyczne i wyzwania
Celem cyklu szkoleń nauczycielek przedszkolnych było zapoznanie osób uczestniczących z zagadnieniami edukacji globalnej i sposobami jej realizacji w Polsce, przepracowanie treści i znaczenia „Kodeksu w sprawie obrazów i wiadomości dotyczących krajów Południa”, refleksja nad własnymi postawami i motywacją do wdrażania EG w pracy z dziećmi.
Kodeks w sprawie wiadomości i obrazów, wraz z towarzyszącą mu publikacją „Jak mówić o większości świata”, był dla ważnym narzędziem, które pomagało w kolejnych szkoleniach: w szukaniu odpowiedzi na pytanie, jakie treści edukacji globalnej mogą być stosowane z dziećmi w wieku przedszkolnym i jaki będzie najbardziej adekwatny sposób przekazu. Powstałe scenariusze zajęć to wynik kreatywności i współpracy przedszkolnych zespołów oraz żywych dyskusji i prób wspólnej refleksji nad tym, jak dostosować treści o wyzwaniach współczesnego świata do potrzeb dzieci: bezpieczeństwa, chęci rozumienia siebie i świata oraz możliwości realnego wpływu na rzeczywistość.
Horyzontalnymi wyznacznikami dla naszych działań były:
- Nastawienie na kształtowanie postaw i umiejętności oraz dbałość o to, aby przekaz kierowany był do dzieci na różnych poziomach: uczenie pracy grupowej i współpracy w grupach mieszanych, podkreślanie wyjątkowości, wartości i szacunku do każdej osoby i wyników jej pracy; pokazywanie, że choć wszyscy jesteśmy różni i różne, jesteśmy równi i równe w prawach; modelowanie zachowań przez stwarzanie równych szans; włączanie w równym stopniu w prace (niezależnie od rodzajów zadań) chłopców i dziewczynek, pokazywanie i ćwiczenie odpowiedzialnego postępowania w życiu codziennym;
- Dążenie do pogłębienia rozumienia współzależności globalnych - z naciskiem, aby przekaz był na poziomie zrozumiałym dla dzieci, np. w zakresie wpływu własnych działań na ochronę zasobów;
- Dbałość o taki dobór treści przekazu i materiałów do edukacji, które podkreślają i zachowują godność ludzką, w tym osoby portretowane, także przez kontekst sytuacji, w jakich zostały przedstawione; z uznaniem równości, szacunku, uczciwości, sprawiedliwości i solidarności jako podstawy;
- Unikanie sensacyjnych i drastycznych obrazów jako niezgodnych z wartościami edukacji globalnej, niespełniających jej celów i nieprowadzących do długotrwałego zaangażowania odbiorców oraz burzących poczucie bezpieczeństwa dzieci;
- Dbałość o stosowanie języka równościowego w działaniach edukacyjnych: budzenie wrażliwości na to, jak mówimy. Takie używanie języka, które nie pogłębia stereotypów, pozwala unikać generalizacji i nie dopuszcza do dyskryminowania;
W wielu obszarach tematycznych pojawilo się wiele wyzwań, krótkie refleksje na ten temat można znaleźć we wprowadzeniu do bloków tematycznych, w części zawierającej wypracowane przez uczestniczki scenariusze. Z pewnością nie wyczerpaliśmy pełnego zakresu edukacji globalnej: osoby uczestniczące miały możliwość wyboru tematów zgodnie z własnymi zainteresowaniami, także zespół osób szkolących w czasie drugiego szkolenia nie podjął wszystkich zagadnień.
Zapewne nie udało nam się wyczerpać tematu ani też znaleźć optymalnych dla niego form. Mimo to, w imieniu zespołu projektowego oraz autorek scenariuszy, zapraszam Państwa do zapoznania się z tym, co zostało wypracowane, praktykowania w pracy z dziećmi oraz dzielenia się z nami uwagami i propozycjami zmian.