Do sklepów wyruszamy, gdy zakupy zrobić mamy

Planowana liczba odbiorców: 25 dzieci, 5-6 lat
Czas trwania: 45 min

Cele ogólne

Wprowadzenie dzieci w tematykę odpowiedzialnej konsumpcji, przemyślanych zakupów

Przygotowania

Puzzle" OWOCE" (pocięte na 4 części obrazki przedstawiające: jabłka, gruszki, pomarańcze, ananas, banan, kiwi, śliwki, czereśnie), mapa świata, globus, opakowania po produktach spożywczych( kawa x4, kakao x4, herbata x4, ryż x2, cukier trzcinowy x2, czekolada x4, cukier x 2, makaron x4) , sznurek, zdjęcie dzieci z grupy, obrazki symbolizujące produkty, tekst wiersza Cz. Janczarskiego " sklep spożywczy", plansze ze znaczkami znajdującymi się na produktach( ekoznaki), lupy dla dzieci, gra " odpowiedzialny konsument", pionki, kostka, odznaki " odpowiedzialny konsument", notki o pochodzeniu produktów/ owoców wykorzystanych podczas zajęć, worek, tacki styropianowe, reklamówki, torby ekologiczne, opakowania tekturowe.

Opis metodologii działań

Czas	Działanie osoby prowadzącej - opis	Działanie dzieci	Jakie metody zostaną zastosowane?	Jaki jest cel edukacyjny? Czego odbiorcy się nauczą?	Potrzebne materiały
4 min	1.Nauczyciel/ka mówi: „ Hej, dzieciaki, stwórzmy koło, Zabawmy się wesoło". N : " Teraz proszę, aby każdy z zamkniętymi oczami wylosował jedną rzecz z worka" N: " Zgadnijcie, co każdy z was wylosował. Można powąchać opakowanie- podpowie wam to, co znajdowało się w waszym opakowaniu" N: "Każdy powie co wylosował" Jeśli któreś dziecko nie wie, jaki produkt wylosowało N podpowiada. N: " A teraz się pobawimy" Dzieci ustawione w kole, nauczyciel/ka wywołuje nazwę produktów spożywczych, np. ryż– dzieci z tymi produktami zamieniają się miejscami, na hasło „produkty spożywcze"- wszystkie dzieci zamieniają się miejscami	Wszyscy stoją w kręgu. Każde dziecko losuje z worka jedną rzecz. Dzieci odgadują co wylosowały. Dzieci mają w rękach opakowanie z produktu spożywczego - wylosowane z worka	Zabawa integrująca - Integracja multisensoryczna	Wprowadzenie do tematu konsumpcji: dziecko : - zna nazwy produktów spożywczych, - rozpoznaje produkty po zapachu, wyglądzie	opakowania po produktach spożywczych
5 min	2. Nauczyciel/ka czyta wiersz: "Sklep spożywczy"- Cz. Janczarskiego Nauczyciel/ka pyta dzieci: - o jakim miejscu była mowa? - co można było w nim kupić? - jakie wy przynieśliście dziś opakowania po produktach? - czy wiecie skąd pochodzą wasze produkty? Za chwileczkę postaramy się tego dowiedzieć.	Dzieci siadają w kole. Słuchają uważnie wiersza Odpowiadają na pytania.	Metoda podająca Dyskusja " Burza mózgów"	Wprowadzenie do tematu konsumpcji spożywczej; uświadomienie różnorodności – jako wstępu do możliwości wyboru podczas robienia zakupów Dziecko: - uczy się analizować tekst wiersza - uświadamia sobie jak różnorodne produkty spotyka w sklepie	Wiersz "Sklep spożywczy"- Cz. Janczarskiego opakowania po produktach spożywczych
8 min	3. Praca z mapą (lub globusem) UWAGA: na wcześniejszych zajęciach dzieci zapoznają się z mapą świata, rozmieszczeniem kontynentów N pyta: Kto z was pamięta gdzie na naszej mapie znajduje się Polska- miejsce, gdzie mieszkamy? N pomaga przypiąć zdjęcie grupy do mapy. N: A czy wiecie skąd bierze się u nas na półkach w sklepie ryż, który ma Marysia? (Nauczyciel przeprowadza z dziećmi dyskusję na temat miejsc pochodzenia wybranych produktów, klimatu, w którym rosną opowiadając o kolejnych produktach nauczyciel przykleja obrazki symbolizujące je na mapie świata w miejscach skąd pochodzą , dodatkowa można pokazać dzieciom zdjęcia upraw danej rośliny, itp.) – wg załącznika nr 2	Dzieci siedzą w kole. Słuchają pytań nauczyciela. Kto zna odpowiedź - zgłasza się. Wybrane dziecko przypina na mapie w odpowiednim miejscu zdjęcie dzieci z grupy (Polska)	-praca z mapą/ globusem Dyskusja z dziećmi na temat transportu produktów. Burza mózgów -praca z mapą/ globusem	Utrwalenie wiedzy na temat geografii świata: dziecko utrwala wiedzę o kontynentach. Uświadomienie różnorodności krajów pochodzenia produktów i warunków klimatycznych koniecznych do ich uprawy	Mapa świata (globus) Zdjęcie dzieci z grupy, obrazki symbolizujące produkty Notki o pochodzeniu produktów – zał. 2 Zdjęcia upraw danej rośliny
5 min	Nauczyciel/ka pyta dzieci: Jak myślicie, które produkty przebywają najkrótszą drogę transportu na nasze półki sklepowe, a które najdłuższą? Sprawdźmy to.	Dzieci sprawdzają odległość, jaką produkt przebył w drodze do Polski- dziecko przeciąga kolorowy sznurek od swojego produktu na mapie do zdjęcia dzieci z grupy (Polski). Każde dziecko kładzie sznurek obok swojego produktu. Dzieci podchodzą , sprawdzają, który sznurek jest najdłuższy, najkrótszy.	Metoda samodzielnych doświadczeń Dyskusja	Budowanie świadomości konsumenckiej dot. pochodzenia produktów i transportu: dziecko uświadamia sobie: - skąd dokładnie pochodzą niektóre produkty kupowane w sklepie - odległości, jakie produkty przebywają	Kolorowe sznureczki Notki o pochodzeniu produktów
5 min	4. Nauczyciel/ka uświadamia dzieciom problemy związane z transportem (zanieczyszczenie środowiska, zagrożenie ekologiczne, zmiany klimatu itp.) Zwraca uwagę na to, które rzeczy są zapakowane są ekologicznie N mówi: można zwrócić uwagę na wielkość opakowań czy nie są za małe (np. jednorazowe dżemy) – wtedy trzeba przywieźć kolejny albo, czy nie są zbyt wielkie – wówczas produkt może się zmarnować zanim zdążymy go zjeść. Ważne jest też to, z czego wykonane jest opakowanie - czy jest ekologiczne (biodegrowalne) N demonstruje różne opakowania- tacki styropianowe, tekturowe, reklamówki Czy nie dałoby się kupić tego samego produktu w innym opakowaniu? Które produkty są niezbędne (zaspokajają podstawowe potrzeby), które są potrzebne (ale da się bez nich przeżyć), a które są zachcianką? Jak by to było, gdyby dzieci dostawały wszystko, czego chcą, jak by to było dla was? Jakby to było dla świata? Jak myślicie?	Dzieci siedzą w kole. Uważnie słuchają - jeśli mają wiedzę na dany temat mogą włączyć się w rozmowę. Dzieci chętne zabierają głos w rozmowie	Aktywne słuchanie	Wprowadzenie do podstaw świadomej konsumpcji Dziecko: - uświadamia sobie wpływ transportu towarów na zanieczyszczenie środowiska - uświadamia sobie znaczenie opakowań jako śmieci - potrafi ocenić codzienne zachowanie konsumenckie swojej rodziny w zakresie wyboru opakowań - poznaje podstawowe zasady odpowiedzialnej konsumpcji w zakresie wyboru opakowań - uczy się odpowiedzialności za podejmywane wybory i uświadamia sobie ich wpływ na środowisko	Różne opakowania (tacki styropianowe, tekturowe, reklamówki)
5 min	5. " Owocowe puzzle" Nauczyciel/ka rozdaje dzieciom „puzzle”- owoce. Dzieci dzielimy na grupy 3-osob. Po ułożeniu puzzli nauczyciel/ka rozmawia z dziećmi na temat owoców. Dokonuje podziału owoców na: lokalne ( jabłka, gruszki, czereśnie, śliwki) i zagraniczne (pomarańcze, kiwi, banany, ananas) N pyta dzieci: Jak myślicie, jakie dla środowiska ma znaczenie to, czy kupujemy owoce z naszego kraju - czyli nasze lokalne? Nauczyciel uświadamia dzieciom problemy związane z transportem N: " Czy wiecie dlaczego warto ograniczyć zakupy produktów zagranicznych?" N: Więcej kilometrów oznacza więcej spalanej benzyny= większe zanieczyszczenie. Im więcej kilometrów, tym więcej czasu upływa od momentu zbiorów- zmniejsza to świeżość i wartości odżywcze jedzenia. Duża liczba produktów sprowadzanych z zagranicy często wiąże się z transportem samolotem, czyli dużym hałasem i zużyciem paliwa. Zobaczcie skąd pochodzą nasze owoce. N pokazuje na mapie miejsce, skąd pochodzą wybrane owoce POLSKA( jabłka, gruszki, czereśnie, , śliwki) EKWADOR- banany MAROKO- pomarańcze HAWAJE- ananas NOWA ZELANDIA- kiwi	Dzieci dobrane w grupy 3- osobowe. Dzieci	Grupowe układanie puzzli- aktywne metody pracy Praca z mapą Burza mózgów Metoda podawcza	Wzmocnienie postaw leżących u podstaw świadomej konsumpcji: Dziecko: -rozwija rozumienie współzależności, krytyczne myślenie - uświadamia sobie, skąd pochodzą niektóre owoce kupowane w sklepie -kształtuje umiejętność pracy w zespole - rozumie znaczenie kupowania przede wszystkim żywności lokalnej	( puzzle: jabłka, gruszki, pomarańcze, ananas, banan, kiwi, śliwki, czereśnie) Mapa świata
8 min	6. " Ekoznaki" Nauczyciel/ka rozpoczyna rozmowę od pytania: co to jest znak? Wyjaśnia, iż znak jest to umowny symbol dla danej grupy, która potrafi go właściwie odczytać. W tym roku poznaliśmy już znaki drogowe, a teraz poznamy "ekoznaki" Nauczyciel/ka rozkłada wybrane plansze z symbolami, tak aby były widoczne dla wszystkich dzieci. Demonstruje i omawia ekoznaczki.	Dzieci siedzą w kole Zapoznają się z wyglądem znaków	Metoda poglądowa- prezentacja znaków Metoda podająca	Budowanie świadomości i wiedzy dot. opakowań produktów: Dziecko : -rozumie pojęcie "symbol" - zapoznaje się z symbolami ekoznaków, - rozumie co oznaczają dane symbole, jakich produktów dotyczą - na podstawie opakowań produktów potrafi powiedzieć, czy są biodegrowalne	Plansze z ekoznakami
5 min	8. " Sklepowy detektyw" - zabawa w poszukiwanie poznanych znaczków na opakowaniach po produktach spożywczych N mówi: Teraz zamieniamy się detektywów i spróbujemy odnaleźć znaczki na naszych produktach. N rozdaje lupy dzieciom. 7. Gra " Odpowiedzialny konsument" N dzieli dzieci na drużyny- rodziny. N mówi: Przygotowałyśmy dla was specjalną grę , każda grupa tworzy rodzinę. Wszyscy jej członkowie muszą dotrzeć do mety- aby rodzina dostała odznakę" Odpowiedzialnego konsumenta". Im więcej rodzin dojdzie do mety, tym więcej dobra uczynimy dla naszej PLANETY Nauczyciel/ka zapoznaje dzieci z zasadami gry. Po ukończeniu gry i wykonaniu kodeksów N zaprasza dzieci do koła. N: " Drogie dzieci kończymy nasze zajęcia. Proszę was teraz, aby każdy pokazał swoim kolegom swój kodeks. Proszę zabrać je dzisiaj do domów, opowiedzieć swojej rodzinie na co należy zwrócić uwagę podczas robienia zakupów. Dziękuję wam dzisiaj za udział w zajęciach.	Dzieci przy pomocy lupy poszukują znaków na swoich produktach. Chętne dzieci wskazują na planszach znaczki, które były na ich produkcie Dzieci wybierają pionki do gry. Przystępują do gry. Dzieci z innych grup w czasie, gdy pierwsza " rodzina" gra opracowują swoje kodeksy" mądrych zakupów" Dzieci siedzą w kole. W ciszy prezentują swoje kodeksy.	Zabawa edukacyjna- metoda aktywizująca Gra edukacyjna	Wzmocnienie kompetencji świadomego konsumenta: Dziecko prawidłowo rozpoznaje podstawowe ekoznaki spotykane na opakowaniach Utrwalenie wiadomości z zakresu odpowiedzialnej konsumpcji	Lupy Opakowania po produktach Plansza do gry "odpowiedzialny konsument" -pionki, kostka do gry - odznaki - opis gry (załącznik) Kodeksy " mądrych zakupów" wykonane przez dzieci

Opracowały: MALWINA GRABOWIEC & AGNIESZKA SZTANDERA, PRZEDSZKOLE NR 31 WROCŁAW

Źródła:

Załączniki:

Załącznik nr 1

Tekst wiersza

"Sklep spożywczy” –Cz. Janczarskiego.

Ten sklep jest najważniejszy,
Bo tu najwięcej jest ludzi.
Sklep pachnie chlebem i kawą,
a czasem migdałami.

Na kostkach masła wędrują
Czerwone, mleczne krowy,
A na okrągłych puszkach
Ryby ruszają płetwami.

Szeleści w torebkach cukier
I sypkie ziarenka ryżu.
W kompotach przegląda się słońce,
Rozświetla różowe lusterka.

Wchodzę do sklepu z koszykiem,
Kupuję masło i kompot,
Topiony serek z koziołkiem
I księżycowy rogalik.

Rozmowa dot. pochodzenia produktów

N: "Ryż uprawia się w ponad stu krajach. Znaczny obszar upraw zlokalizowany jest w krajach Azji Południowo-Wschodniej- np. w Chinach i właśnie stamtąd do nas przybył. Zobaczcie, gdzie leżą Chiny, przykleję w tym miejscu na mapie obrazek- symbol ryżu. Wśród upraw wyróżnia się ryż zalewowy (padi), który podczas większości okresu wegetacyjnego musi być zanurzony do kilkunastu centymetrów w wodzie.

N: " A kto wie skąd się wzięła u nas na półkach czekolada?

Czy wiecie, że głównym składnikiem naszego ulubionego produktu jest kakao? Drzewa kakaowca rosną w lasach tropikalnych w cieniu większych drzew i jest bardzo ważny dla małp, ptaków i innych zwierząt żyjących w tych lasach .Owoce kakaowca zawierają bowiem wiele składników odżywczych. Ich nasiona są jednak gorzkie, więc zwierzęta wypluwają je i w ten sposób kakaowiec może się rozprzestrzeniać.

Zobaczcie na naszej mapie, gdzie rosną drzewa kakaowca.( Afryka - Ghana)

N: A teraz opowiem wam o herbacie

Herbata jest wiecznie zieloną rośliną, naturalnie występującą w Chinach, Tybecie i północnych Indiach. Istnieją dwie główne odmiany herbaty. Odmiana o małych liściach oraz odmiana o szerokich liściach. Roślina ma ciemnozielone błyszczące liście i małe białe kwiatki. Zobaczmy na mapie, gdzie rośnie herbata. Nasza herbata przybyła do nas z Indii- N zaznacza na mapie.

N: Czy wasi rodzice piją kawę? A czy wiecie skąd się u nas wzięła?

Kawa uzyskiwana jest z nasion lub owoców wiecznie zielonego kawowca rosnącego w wąskim pasie subtropikalnym okalającym Ziemię.( Na mapie N wskazuje Brazylię)

N : A skąd pochodzi trzcina cukrowa?

Trzcina cukrowa to jeden z gatunków wysokich traw. Jest rośliną występującą w ciepłych, umiarkowanych lub tropikalnych obszarach Starego Świata i Pacyfiku. Ma duże włókniste łodygi o wysokości sięgającej 2-6 m i sok bogaty w cukier. Uprawa trzciny cukrowej wymaga tropikalnego lub subtropikalnego klimatu ( Ameryka Środkowa)

Załącznik nr 2

Ekoznaki ( www.ekonsument.pl)

Załącznik nr 3

Gra "Odpowiedzialny konsument"

Pola:

Kupiłeś herbatę ze znaczkiem" FAIRTRADE"- w nagrodę przeskakujesz 3 pola do przodu :)
Nie sprawdziłeś składu produktu, daty przydatności- niestety produkt okazał się przeterminowany- wracasz na start :(
Kupiłeś jabłka- niestety wybrałeś opakowane w tacki styropianowe czym zwiększyłeś zanieczyszczenie środowiska- cofasz się na START :(
Kupując pomarańcze dokładnie sprawdziłeś skąd pochodzą. Wybrałeś owoce, które przebyły mniejszą drogę do Polski. Za ten wybór w nagrodę idziesz 4 pola do przodu. :)
Wybrałeś produkty z certyfikatami ekologicznymi- przesuwasz się 3 pola do przodu :)
Nie zrobiłeś listy zakupów- przez co włożyłeś dużo niepotrzebnych produktów do swojego kosza, aby się nie zmarnowały musisz cofnąć się o 4 pola i odnieść je na miejsce.:(
Kupiłeś napoje w butelkach zwrotnych – w nagrodę przesuwasz się 3 pola w przód :)
Jesteś przy kasie, jednak nie zabrałeś z domu torby ekologicznej na zakupy- musisz odnieść wszystko na półkę- cofasz się o 6 pól. :(